Wpływ Data Act na przemysł: Co przyniesie Cyfrowa Dekada?

Ostatnie lata przyniosły dynamiczny wzrost liczby urządzeń podłączonych do internetu w Europie, a rozwiązania IoT generują coraz większe zbiory danych na całym świecie. Prognozy wskazują, że globalna wartość rynku Internetu Rzeczy (IoT) i usług pokrewnych do 2030 roku wyniesie 11 bln euro. Ilość danych zgromadzonych przez ludzkość w 2018 roku wyniosła 33 zettabajty, a według szacunków, do 2025 roku osiągnie wartość 175 zettabajtów. Ten ponad pięciokrotny wzrost stwarza ogromny potencjał dla rozwoju innowacyjnej i konkurencyjnej gospodarki opartej na danych. W odpowiedzi na wyzwania cyfrowego świata, Unia Europejska postanowiła opracować i wprowadzić w życie akt w sprawie danych (Data Act). W tym artykule omówimy, czym jest Data Act, co reguluje, jakie korzyści niesie ze sobą jego wdrożenie oraz dlaczego odgrywa ważną rolę w kształtowaniu cyfrowej przyszłości Europy.

Czym jest Data Act? – kluczowe informacje o europejskim akcie w sprawie danych

Akt w sprawie danych (Data Act) stanowi rozporządzenie zaproponowane przez Komisję Europejską (KE) 23 lutego 2022 r. Jest on uzupełnieniem aktu w sprawie zarządzania danymi, który będąc częścią europejskiej strategii w zakresie danych, ma umożliwić realizację celów Cyfrowej Dekady. Zadaniem europejskiego aktu w sprawie danych jest określenie, kto i na jakich warunkach może czerpać wartość z dostępnych danych, jak i zdefiniowanie zasad dotyczących wykorzystania narastającej ilości danych generowanych przez urządzenia podłączone do Internetu Rzeczy (IoT). Wszystko po to, aby zagwarantować uczciwość w cyfrowym świecie, wspierać rozwój innowacyjnych rozwiązań i wzmacniać konkurencję między podmiotami.

Rozporządzenie dotyczące aktu w sprawie danych (Data Act) weszło w życie 11 stycznia 2024 r., a jego stosowanie rozpocznie się od 12 września 2025 r. Kraje członkowskie UE są zobligowane do wyznaczenia właściwych organów – nowych lub już istniejących – odpowiedzialnych za implementację rozporządzenia oraz jego egzekwowanie. W Polsce Ministerstwo Cyfryzacji rozpoczęło już prace nad wdrożeniem aktu do polskiego prawa. Więcej informacji o tym można znaleźć tutaj.

Korzyści z wprowadzenia Data Act

• lepsze wykorzystanie stale rosnącej liczby danych
• stworzenie jednolitego rynku danych w UE
• zapewnienie sprawiedliwego dostępu do danych
• pobudzenie konkurencji na rynku
• zwiększenie dostępu do danych

Co reguluje akt w sprawie danych?

Data Act reguluje wymianę danych w trzech głównych relacjach, tj. między przedsiębiorstwami, przedsiębiorstwami, a konsumentami oraz przedsiębiorstwami, a administracją publiczną. Przepisy zawarte w tym rozporządzeniu mają na celu ułatwienie użytkownikom dostępu do danych generowanych przez urządzenia Internetu Rzeczy oraz ich wykorzystanie. Również narzucają obowiązkową wymianę danych między przedsiębiorcami w sytuacjach określonych przepisami prawa unijnego jak i umożliwiają organom sektora publicznego dostęp do informacji posiadanych przez sektor prywatny w wyjątkowych sytuacjach. Ponadto rozporządzenie przeciwdziała nieuczciwym postanowieniom umownym między przedsiębiorstwami w zakresie dostępu i wykorzystywania danych. Ustawa wprowadza także środki ułatwiające zmianę dostawców rozwiązań chmurowych, oraz promuje standardy interoperacyjności i usługi przetwarzania danych.

Data Act: większa kontrola nad danymi i nowe możliwości rynkowe. Dla kogo?

Właściciele urządzeń podłączonych do internetu

Dostęp do danych z urządzeń IoT daje właścicielom możliwość bardziej efektywnego nadzorowania działań. Na przykład, w związku z wprowadzeniem Data Act, na prośbę właściciela samochodu, który posiada w nim produkty podłączone do internetu, producent udostępni wygenerowane dane usłudze naprawczej wskazanej przez właściciela. Podejście to zapewni konsumentom oraz innym użytkownikom posiadającym skomunikowane wzajemnie produkty większą kontrolę, a także pobudzi usługi na rynku wtórnym jak i innowacje.

Organy sektora publicznego będą mogły uzyskać dostęp do danych posiadanych przez sektor prywatny i wykorzystywać je jako pomoc w reagowaniu na zagrożenia publiczne, takie jak powodzie czy pożary lasów, lub w przypadku gdy wymagane dane nie są łatwo dostępne w inny sposób. Jeśli dane są niezbędne do rozwiązania sytuacji zagrożenia publicznego, będą one udostępniane bezpłatnie. W innych przypadkach, takich jak zapobieganie sytuacjom kryzysowym lub w celu wypełnienia mandatu interesu publicznego nałożonego przez prawo, posiadacz danych może zażądać rekompensaty. Takie podejście powinno znacząco usprawnić podejmowanie decyzji opartych na danych, w szczególności szybką i skuteczną reakcję na kryzysy, takie jak katastrofy naturalne.

Ochrona MŚP przed nieuczciwymi umowami

Akt w sprawie danych będzie chronił europejskie przedsiębiorstwa przed nieuczciwymi zapisami w umowach dotyczących udostępniania danych, które są narzucane przez jedną ze stron. Dzięki temu małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) będą mogły aktywniej uczestniczyć w rynku danych.

Usługi w chmurze – zwiększenie konkurencji i łatwiejsza zmiana dostawców

Data Act umożliwi klientom łatwą, a także darmową zmianę dostawców usług w chmurze. Przedsiębiorstwa w Europie będą mogły korzystać z usług chmurowych od różnych dostawców jednocześnie, co pozwoli im maksymalnie wykorzystać potencjał unijnego rynku chmury obliczeniowej. Obniżone zostaną koszty związane z migracją danych i aplikacji między różnymi dostawcami, co będzie korzystne zarówno dla firm, jak i administracji publicznej. Pozwoli to także zapobiec uzależnieniu od jednego dostawcy i zwiększy konkurencję na rynku.

Zabezpieczenie przed żądaniami państw trzecich – ochrona danych nieosobowych w UE

Akt wprowadzi również ochronę przed bezprawnymi żądaniami dostępu organów państw trzecich do danych nieosobowych przechowywanych w UE, co zagwarantuje bezpieczniejsze i bardziej wiarygodne środowisko przetwarzania danych.

Wpływ Data Act na fabryki: nowe możliwości dla przemysłu

Data Act otworzy nowe możliwości dla przemysłu, umożliwiając lepszy dostęp do danych generowanych przez urządzenia przemysłowe. Dzięki temu fabryki będą mogły bardziej efektywnie optymalizować swoje operacje, linie produkcyjne oraz zarządzanie łańcuchem dostaw, szczególnie przy wykorzystaniu technologii uczenia maszynowego oraz narzędzi do zaawansowanej analityki. Data Act pozwoli również na bardziej elastyczne wykorzystanie danych pochodzących z różnych źródeł i sektorów, co przyczyni się do wzrostu innowacyjności i konkurencyjności na rynku, a także umożliwi przeprowadzanie jeszcze bardziej precyzyjnych analiz.

AIUT wspiera firmy w pełnym wykorzystaniu potencjału danych, oferując zaawansowane technologie IoT. Dzięki naszym rozwiązaniom przedsiębiorstwa mogą efektywnie monitorować dane w czasie rzeczywistym, co pozwala na podejmowanie lepszych decyzji oraz optymalizację procesów. W rezultacie firmy nie tylko poprawiają swoją wydajność, ale także redukują odpady, zmniejszają zużycie energii i ograniczają emisję CO2, co jest kluczowe w dążeniu do zrównoważonego rozwoju przemysłu.

Podsumowanie

Data Act to kluczowa regulacja Unii Europejskiej, która redefiniuje zasady dostępu i wymiany danych w cyfrowym świecie. Rozporządzenie wprowadza nowe możliwości dla firm i sektora publicznego, wspierając innowacje, konkurencyjność oraz efektywne zarządzanie zasobami. Dzięki Data Act Europa stawia na transparentność, sprawiedliwość i rozwój gospodarki opartej na danych.