Fizyczny Internet w logistyce: Koncepcja współdziałania

Pojęcie Fizycznego Internetu

Fizyczny Internet w logistyce (ang. „The Physical” Internet) to koncepcja, która polega na wykorzystaniu idei infrastruktury tradycyjnie pojmowanego cyfrowego Internetu do zarządzania i optymalizacji przepływów materiałów, towarów i informacji w ramach procesów logistycznych. To enigmatyczne pojęcie w branży transportowej stara się odzwierciedlić sposób, w jaki pakiety danych są przesyłane w wirtualnym świecie. Przykładowo, wysyłając wiadomość online do osoby z innego kraju, pokrywamy jedynie koszt usługi swojego dostawcy Internetu, nie zastanawiając się ile lokalnych operatorów, serwerów czy światłowodów napotka napisany przez nas e-mail. Cyfrowa przesyłka po prostu dotrze do odbiorcy efektywną drogę dzięki otwartej przestrzeni wolnego przesyłu danych.

Wyobraźmy sobie teraz, że logistyka przejmuje opisany wyżej sposób funkcjonowania. Wtedy, nadawca korzystałby z ogólnodostępnej infrastruktury czy dowolnych pojazdów przewoźników, a zaawansowany system informatyczny wyznaczyłby mu optymalną drogę dotarcia. Zamówione towary wówczas zostałyby zapakowane w standaryzowane jednostki (podobne do pakietów danych w Internecie), co umożliwiłoby łatwiejsze ich przemieszczanie się, magazynowanie i dostarczanie.

Adaptacja działania cyfrowego Internetu w obszarze transportu pozwoliłaby zaimplementować bardziej wydajny, efektywny i optymalny scenariusz dla operacji logistycznych. Takie działanie umożliwiłoby dostarczenie przesyłek w optymalny sposób, biorąc pod uwagę czynniki takie jak np. czas, koszty czy stopień szkodliwości dla środowiska.

Wdrożenie Fizycznego Internetu — dlaczego ta koncepcja jest nam tak bardzo potrzebna?

Jako że przemieszczanie towarów wzdłuż globalnego łańcucha dostaw jest nieuniknione, implementacja Fizycznego Internetu w pełnej skali byłaby rozwiązaniem dla przedstawionych poniżej problemów:

• nieefektywność dostaw i niewykorzystana przestrzeń wynikająca z wyjazdów niekompletnie załadowanych pojazdów z kolejnych punktów rozładunku,
• niska przepustowość sieci operacji logistycznych i transportowych,
• zmniejszona zyskowność zarówno dla producenta jak i dla przewoźnika,
• kosztowność transportu logistycznego wynikająca z braku dostępnych produktów w najbliższym magazynie,
• wzrost popularności e-handlu,
• negatywny wpływ transportu drogowego dla środowiska – zanieczyszczenie powietrza CO2 oraz emisja gazów cieplarnianych (patrz wykres poniżej).

Z przedstawionego wyżej wykresu widzimy, że transport generuje ¼ emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej — w tym drogowy stanowi 71%. Zatem istnieje silna potrzeba znalezienia rozwiązania systemowego, które pozwoliłoby na wzrost wydajności procesów logistycznych, jednocześnie zachowując równowagę ekonomiczną i środowiskową — a taką koncepcję oferuje właśnie Fizyczny Internet. Połączenie tej idei z  automatycznymi systemami magazynowania i pobierania towarów (ang. Automated Storage and Retrieval Systems) dodatkowo zwiększyłoby wydajność operacji magazynowych, a to z kolei przyspieszyłoby wydawanie towarów do transportu.

Zalety Fizycznego Internetu w Logistyce

• Optymalizacja łańcucha dostaw: Dzięki koncepcji Fizycznego Internetu, towary mogą być przesyłane optymalną trasą w danym momencie, biorąc pod uwagę aktualne warunki drogowe, pogodowe i inne czynniki wpływające na czas dostawy.
• Zwiększona efektywność transportu i obniżenie kosztów: Standaryzacja procesów oraz wykorzystanie wspólnych zasobów logistycznych prowadzi do zwiększenia efektywności operacyjnej, zmniejszenia kosztów i skrócenia czasu dostawy.
• Redukcja emisji CO2: Poprzez minimalizację liczby pustych przebiegów i optymalizację tras, Fizyczny Internet przyczynia się do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla, co ma kluczowe znaczenie dla walki ze zmianami klimatycznymi.
• Elastyczność i skalowalność: Dzięki dynamicznemu dostosowywaniu się do zmieniających się potrzeb i warunków, Fizyczny Internet umożliwia elastyczność w zarządzaniu łańcuchem dostaw oraz skalowalność operacji logistycznych.

Wsparcie Unii Europejskiej

Unia Europejska prowadzi działania dotyczące rozwoju Fizycznego Internetu dzięki Europejskiej Platformie Technologicznej ALICE (ang. Alliance for Logistics Innovation through Collaboration in Europe). Projekt ten powstał w ramach inicjatywy Europejskiej na rzecz zeroemisyjnych pojazdów (ang. European Green Cars Initiative). Celem przywołanej koncepcji jest opracowanie, a następnie wdrożenie, kompleksowej strategii branżowej w zakresie badań, innowacji i wdrożeń rynkowych w obszarze logistyki i zarządzania łańcuchem dostaw w Europie.

Platforma ALICE opiera się na uznaniu potrzeby spójnego spojrzenia na planowanie oraz zarządzania łańcuchem dostaw. W tym modelu przewoźnicy i operatorzy ściśle współpracują, aby zwiększyć efektywność usług logistycznych w transporcie oraz ograniczyć emisję gazów cieplarnianych.

Wybrane kluczowe obszary Fizycznego Internetu

Unia Europejska planuje kompletny system sieci logistycznej Fizycznego Internetu na 2040 rok. Strategia projektu ALICE obejmuje m.in. obszary tj.:

      1. Standaryzacja systemów, węzłów logistycznych oraz ruchu towarowego — wspólne procedury, regulaminy i standardy logistyczne

Wspólny system logistyczno-transportowy zwiększyłby możliwości firm dzięki idei współdzielenia zasobów między organizacjami. Włączając się w globalny system transportu, moglibyśmy udostępniać sobie wzajemnie pokonywane drogi transportowe i węzły. Dodatkowo dzięki standaryzacji, możliwa byłaby obsługa paczek w dowolnej sortowni, śledzenie ich przez globalną stronę internetową w czasie rzeczywistym czy transportowanie ciężarówką dowolnego kuriera. Modularyzacja jednostek ładunkowych pozwoliłaby zmaksymalizować wykorzystanie przestrzeni transportowej oraz zwiększyć wydajności operacji transportowych, jednocześnie obniżając koszty oraz zmniejszając negatywne skutki dla środowiska.

      2. Globalizacja logistyki — czyli globalna otwarta sieć operacji logistycznych

Wyobraźmy sobie wspólne magazyny dla firm logistycznych. W ten sposób, różne produkty byłyby dostępne w większej liczbie lokalizacji, a zamówione produkty docierałyby do nas szybciej, pokonując krótszą drogę. Tak jak w cyfrowym Internecie, który dostarcza nam zarówno wyszukiwarkę Google jak i filmy na Netflixie, mimo że są to dwie osobne firmy, ich treści trafiają do nas tym samym kanałem przesyłu danych. Stąd, globalizacja pozwoliłaby przełożyć filozofię wirtualnego świata na fizyczny transport towarów, eliminując zbędną infrastrukturę, a pozostałą wykorzystywać w bardziej efektywny sposób.

     3. Nowoczesne technologie — zaawansowany system zarządzający łańcuchem logistycznym w ramach Fizycznego Internetu dostępny dla właścicieli sieci logistycznych

Stworzenie systemu wzajemnie połączonej sieci transportowej oraz rozpowszechnienie jej na cały świat zwiększa możliwości transportowe firm logistycznych. Mając uzgodnione porozumienia, inteligentne rozwiązanie umożliwiłoby wzajemne korzystanie z infrastruktur oraz pozwoliłoby na automatyczne przekazywanie między operatorami przesyłek w taki sposób, aby dotarły one do odbiorców w jak najbardziej efektywny sposób, uwzględniając różnorodne czynniki. Podobnie jak to działa w tradycyjnym Internecie, kiedy wpisując adres strony Google – www.google.com, trafiamy dokładnie tam,  gdzie planowaliśmy. Fizyczny Internet pozwoliłby również zwiększyć zasięg, jakość oraz wydajność dostaw.

Wyzwania i Przyszłość

Implementacja Fizycznego Internetu w logistyce — mimo licznych zalet — napotyka też wiele wyzwań. Konieczne jest opracowanie standardów logistycznych, wspólnych norm i regulacji oraz zaplanowanie inwestycji w infrastrukturę logistyczną. Ponadto istnieją również obawy dotyczące bezpieczeństwa danych oraz potrzeba edukacji i szkoleń dla pracowników branży transportowej. Inną kwestią jest też zmiana nastawienia firm do współpracy na rzecz osiągnięcia obopólnych korzyści.

Rozwój technologii, w tym Internetu Rzeczy (ang. IoT — Internet of Things), Sztucznej Inteligencji (ang. AI — Artificial Intelligence) i analizy danych, pozwala na coraz bardziej zaawansowane i zautomatyzowane zarządzanie łańcuchem dostaw, co sprzyja idei Fizycznego Internetu. Jednak istnieje potrzeba testów pilotażowych, które pokażą, że Fizyczny Internet przyniesie opisane korzyści, co pozwoli zebrać zwolenników wokół tej idei i zbudować zaufanie do realizowanego projektu.

Fizyczny Internet w przyszłości ma potencjał, aby stać się integralną częścią globalnej infrastruktury logistycznej, przyczyniając się do bardziej zrównoważonego i efektywnego przemieszczania towarów na całym świecie. Dlatego też kontynuacja badań nad nim jest niezwykle istotna dla wydajniejszego rozwoju branży logistycznej i zrównoważonego rozwoju społecznego i gospodarczego.

Podsumowanie

Fizyczny Internet, jako nowy etap rozwoju sieci transportowej, dąży do ustanowienia uniwersalnych ram współpracy w otwartym środowisku logistycznym. Jego celem jest zapewnienie pełnego przepływu informacji i współpracy bez ograniczeń, co wymaga zmiany podejścia, standaryzacji, globalizacji i inteligentnych rozwiązań. Testy pilotażowe są kluczowe dla uzasadnienia dalszych inwestycji, aby w przyszłości umożliwić efektywne dostawy, ograniczyć negatywne skutki dla środowiska oraz zwiększyć rentowność dla producentów i przewoźników, zapewniając klientom szybką dostawę paczek.